Een schikking van €280.000 voor het aanbieden van.. proxies?
Achtergrond
Eerst een stukje achtergrond. In 2012 beval een rechter dat providers XS4ALL en Ziggo The Pirate Bay en diens 'verwante' proxy- en mirrorsites moesten blokkeren omdat die website structureel auteursrechtinbreuken ondersteunde. Dit was de aftrap van een lang proces tot aan de hoge raad en het hof van justitie van de EU, met meerdere blokkades en deblokkeringen van The Pirate Bay tot gevolg. Uiteindelijk is de zaak in 2015 principieel beslecht door het Europese hof; die piratenbaai is een bewuste trekpleister voor tuig en auteursrechtelijke smokkelwaar en daarom verboden. Het embargo van Brein was dus rechtmatig. Daar hoorde dan ook het verbod op proxy- en mirrorsites bij, want die faciliteren immers eenvoudige omzeiling van die blokkade.
De discussie over The Pirate Bay is echter principiëler dan hij oogt. Kern van die discussie is de aansprakelijkheid voor andermans publicaties op internet. Dat het zelf publiceren van beschermd materiaal verboden is weet iedereen wel, maar hoe zit het dan met het linken naar die publicaties? Of het linken naar sites met links naar links van die publicaties? Mogen zelfs proxies dan niet meer? Hoewel deze discussie soms wellicht de grens tussen vrijheidsstrijd en terrorisme heeft opgezocht blijft de kernvraag legitiem; wat blijft er straks nog over van ons vrije en open internet?
Proxies en mirrorsites
Los van de wenselijkheid van een blokkade op The Pirate Bay zal het eigenlijk weinigen met kennis verrassen dat mirrorsites ook verboden zijn. Een mirrorsite kopiëert -of spiegelt dus- de inhoud van een geblokkeerde website gewoon en host die ergens op een domein dat nog niet geblokkeerd is. Een bekend fenomeen, zoals toen streamingsite 123movies offline werd gehaald en talloze kopieën als paddenstoelen uit de grond schoten. Het is dan ook weinig verrassend dat het verbod op een van deze sites ook voor de anderen zou moeten gelden, de inhoud is nagenoeg hetzelfde. Sterker nog; wie überhaupt enige hoop wil hebben in dat spelletje digitale whack-a-mole moet minstens een redelijk effectief verbod hebben om mee te meppen.
Voor proxies ligt het een stukje ingewikkelder. Proxies vormen immers weinig meer dan een doorgeefluik voor je internetverbinding. Zo kan ik mijn verbinding gewoon via een server in een ander land laten lopen om allerlei restricties te omzeilen. Dat een blokkade van The Pirate Bay niet werkt in China waar ze het niet zo nauw nemen met je IE rechten is op zich nog geen reden om dan maar alle internetverbindingen met China te filteren. Een dergelijk scenario mag met recht huiveringwekkend genoemd worden en zou het effectieve einde betekenen van informatievrijheid op internet. Maar hoe zit het dan met die blokkade van proxysites?
Proxyverbod
Hoewel stichting Brein het kennelijke recht heeft aanbieders van piratenproxies te torpederen en zelf spreekt van illegale proxies ligt de zaak gelukkig een stuk genuanceerder. Het is namelijk vooralsnog niet verboden om algemene proxies aan te bieden, ongeacht of die mogelijk gebruikt kunnen worden om The Pirate Bay te bereiken. Het verbod ziet op het aanbieden van proxies specifiek ter omzeiling van het embargo. Daaronder vallen bijvoorbeeld dedicated proxies die enkel in staat zijn om The Pirate Bay te bezoeken, zeker in combinatie met een website die een permanent adres koppelt aan een dergelijke proxy. Te denken valt aan de equivalent van bezoekthepiratebay.nl, waarbij het domein direct via een proxy naar The Pirate Bay leidt.
Wie hiervan gaan fronzen is niet alleen; dat klinkt inderdaad nogal als een glijdende schaal. Bovendien worden fundamentele vragen over de inrichting van het internet ogenschijnlijk gemakshalve overboord gegooid. Deze aanpak past echter prima in de lijn van veel recente internet jurisprudentie waarbij een pragmatische belangenafweging voorop lijkt te staan. Die komt kortgezegd neer op het nut en de noodzaak van een verbod versus de kans op het ontzeggen van toegang tot legitieme informatie. Met name het opzettelijk faciliteren en profiteren van auteursrechtinbreuken wordt niet of nauwelijks meer gedoogd.
Of fundamentele vragen over het internet nu gepasseerd worden of dat een pragmatische belangenafweging juist het antwoord daarop is doet er hier echter eigenlijk weinig toe, het eindresultaat is immers hetzelfde. Proxies mogen voorlopig nog, maar wel met een steeds omvangrijkere kanttekening. Over een aspect lijkt iedereen het tenminste wel eens: het is van groot belang om te waken voor ongewenste verbindingen met China.